Lezersvraag over Portretrecht
20 januari 2012 
0 min. leestijd

Lezersvraag over Portretrecht

Onlangs kreeg ik een vraag van een lezer (Hoi Jorrit!) over portretrecht. Omdat ik daar ook niet alles over weet, zet ik zijn vraag hier integraal neer. Eigenlijk hoop ik dat er iemand wat meer van weet en een zinnig antwoord kan geven op deze vraag:
Lezersvraag over PortretrechtOnlangs heeft een collega een overzichtsfoto van een danszaal gemaakt, met daarin dansende dames. Nu maakte één van die dames bezwaar tegen publicatie van die betreffende foto, ondanks dat mijn collega toestemming van de eigenaresse van de zaal heeft gekregen. Valt dit voorval onder het portretrecht, of heeft de dame in kwestie eigenlijk geen poot om op te staan?
Zelf denk ik dat de eigenaresse totaal geen stem heeft in dit verhaal. Zij staat namelijk niet op de foto. Maar of je nu wel of niet gevoelig moet zijn voor het bezwaar van de dame die op de foto staat.... persoonlijk zou ik dan niet publiceren. Maar misschien zit ik er naast! Wie weet hier iets van en wil er iets over zeggen?
Over de schrijver
Je las zojuist een blog van mij, Peter van Veen Wil je meer van dit soort blogs lezen? Meld je dan hier aan voor mijn geregelde mails. Mooi meegenomen: als bonus ontvang je dan een gratis e-book over hoe je nooit meer onscherpe natuurfoto's gaat maken. Wil je betere (natuur)foto's maken? Dit is wat ik voor je kan doen: • De cursus Basiskennis Fotografie - in korte tijd de basis van fotograferen onder de knie krijgen • De Masterclass Serie - 12 diverse opdrachten incl. feedback door mij • De Fotografie Praktijkschool - toegang tot al mijn cursussen, trainingen en mijn feedback
Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

Hi Peter en Jorrit, Zojuist zag ik de vraag voorbijkomen op Facebook. Ik hoop het duidelijk uit te kunnen leggen: In het portretrecht zijn er twee situaties: het portret in opdracht en het portret dat niet in opdracht is gemaakt. In dit geval is het portret niet in opdracht gemaakt van de geportretteerde. De geportretteerde moet dan een redelijk belang hebben om publicatie van de foto tegen te houden. Dit is een afweging die je zult moeten maken en kent zeker geen harde lijn. Staat ze herkenbaar op de foto? Waar werd de foto gepubliceerd? Zou het zo kunnen zijn dat de geportretteerde liever niet geassocieerd wordt met het soort dans of de specifieke danszaal? Je moet eigenlijk afwegen of het haar op de een of andere manier zou kunnen schaden dat de foto waar zij op staat gepubliceerd wordt. Kan haar dit schaden, dan mag de foto niet gepubliceerd worden.

Peter van Veen
Door

Peter van Veen

op 20 Jan 2012

Dank voor je snelle en uitgebreide reactie, Charlotte!

Karel van hout
Door

Karel van hout

op 21 Jan 2012

Ja ze kan dit niet verbieden wel kan ze vragen om de foto's voor zich zelf maar verbieden niet zonder aanwijsbare reden het dansfeest was publiekelijk toegankelijk . Gr. Karel van hout

MeRy
Door

MeRy

op 20 Jan 2012

Er is een uitzondering: bij groepsfoto's zoals genomen in een (voetbal)stadion geldt portretrecht niet omdat je inde groep opgenomen bent. Zou heel goed ook kunnen voor dit geval. Je moet trouwens aangeven dat er gefotografeerd (of gefilmd) gaat worden in dit soort situaties, zie ik bij theaters ook altijd staan bij de toegangsdeur...dan kan met volgens mij achteraf gene bezwaar meer maken. http://www.fotografenondernemen.nl/de-kennisbank/portretrecht/ staat alles op

Peter van Veen
Door

Peter van Veen

op 20 Jan 2012

Dank voor je reactie MeRy. De link die je hebt gegeven is ook handig!

Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

Het feit dat je je in een groep begeeft of de foto bijvoorbeeld in een openbare ruimte is gemaakt, wil nog niet zeggen dat je geen bezwaar kunt maken tegen publicatie ervan. Net zoals de aankondiging dat er gefilmd wordt ook niet voldoende is. Zo'n bordje zou je kunnen zien als stilzwijgende toestemming. Het probleem is echter dat deze te algemeen blijft. Het moet ook duidelijk zijn waar en op welke manier gepubliceerd zal worden. Hetzelfde voor het begeven in een groep: in een stadion koop je een kaartje voor een bepaalde stoel. Als er hooligans voor je blijken te zitten, wil je hier niet mee geassocieerd worden. Dat je nu eenmaal in een stadion zat geeft dus nog niet dat je maar zegt dat iedereen je mag fotograferen dat overal mag publiceren. Wordt de foto als of bij een nieuwsitem gebruikt, dan zou het kunnen zijn dat nieuwsgaring zwaarder weegt dan het portretrecht van de geportretteerde en dan zou er wel gepubliceerd mogen worden.

Gino Wiemann
Door

Gino Wiemann

op 20 Jan 2012

http://nl.wikipedia.org/wiki/Portretrecht Heel handig om op dit soort vragen even te Googlen.

Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

Hm, je kunt dan beter vertrouwen op de link van MeRy dan op wikipedia. Die is correcter. Maar goed, ik wil vooral aangeven dat er geen harde lijnen zijn en dus ook geen harde uitzonderingen oid.

Doesburg
Door

Doesburg

op 20 Jan 2012

Helaas is mijn vertrouwen in WikiPedia enorm gekelderd. Dit gegeven wil ik even kwijt.

Jorrit
Door

Jorrit

op 20 Jan 2012

Bedankt voor alle reacties over dit onderwerp. Hier kan ik mee verder.

Rob
Door

Rob

op 20 Jan 2012

Een restopmerking: de eigenaresse van de dansgelegenheid bepaalt of er wel of niet mag worden gefotografeerd. Als dat in de reglementen niet is toegestaan, dan houdt alles op.

Harld
Door

Harld

op 20 Jan 2012

Portretrecht is de laatste jaren een bekend punt van aandacht geworden. Ik zie steeds meer mensen zich wapenen tegen ongewenste publicatie van foto's. Hierover heb ik wel eens contact gehad met Arnoud Engelfriet en hij verwees mij na een gedegen antwoord naar zijn website. Hierop staat de nodige informatie met de nodige juridische achtergrond. Zie: http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/portretrecht/ Ik heb eigenlijk niets meer toe te voegen aan de reactie van Charlotte. Met uitzondering dat er zo heel nu en dan wel gehoor gegeven moet worden aan degene die bezwaar heeft aangetekend. Dat is dan wel met de nodig onderbouwing. Een groep in openbare ruimte kan ik me voorstellen dat er niet tegen in gegaan kan worden. Ik vind zelf een danszaal niet 100% openbaar en dat kan invloed hebben op de uiteindelijke uitspraak.

Harry Iwema
Door

Harry Iwema

op 20 Jan 2012

Ik denk dat als de foto gebruikt word als zijnde "een willekeurige foto van een dansstudio" dat daar geen bezwaar mogelijk is. ( zodra daar meerdere personen opstaan) Word de foto in een bepaalde context gebruikt, kan men als persoon daar denk ik wel bezwaar tegen aantekenen. Maar ik denk dat dat via de rechtbank zou moeten, en de persoon zou dan moeten kunnen aantonen dat het schade zou kunnen berokkenen. Denk b.v. ook aan nieuwsfotografie/reportage fotografie, de foto's in de krant zullen ook geen toestemming nodig hebben i.v.m. nieuwsvergaring. Ik ben benieuwd wat de uitkomst is. groetend Harry

Adriana
Door

Adriana

op 20 Jan 2012

Een criterium dat ik in alle opmerkingen nog mis, is het feit of een foto al dan niet commercieel zal gaan worden gebruikt. Wanneer de foto gebruikt gaat worden voor een commercieel doel, zal een rechter - vooropgesteld dat men het al zover wil laten komen - een beroep op het portretrecht eerder honoreren, dan dat de fotograaf de foto slechts in zijn portfolio zal gaan publiceren. Maar, zoals Charlotte al terecht opmerkt, er zijn geen harde criteria te geven.

Doesburg
Door

Doesburg

op 20 Jan 2012

Commercieel maakt niet uit. Het gaat om de privacy van iemand. Ja, en portretrecht blijft wat wazig. Ik zelf vraag nooit, let wel op wat ikmet de afbeelding doe. Er is één foto waar ik de voorste persoon onherkenbaar heb gemaakt.

Elsa
Door

Elsa

op 20 Jan 2012

Zover ik weet heb je altijd toestemming nodig om een foto te publiceren op het moment dat iemand duidelijk in beeld komt. Binnen mijn werk zijn regelmatig opnames gemaakt, commercieel of niet commercieel, dan werd dit vooraf altijd gecommuniceerd zodat de mensen een keuze konden maken om wel of niet op de foto , film te gaan.

Harry
Door

Harry

op 20 Jan 2012

Dit heb ik recent ook al bij de hand gehad. Je mag altijd een foto maken van iemand. Zolang je hem niet publiceert mag je de foto gewoon tot je collectie beschouwen. Op het moment dat je de foto publiceert of gaat gebruiken voor een commercieel gewin, moet je toestemming hebben van de geportretteerde. Wanneer het echt complex wordt, is wanneer je een foto zonder watermerk plaatst op je eigen site, zonder wat voor bedoeling ook, picasa bijvoorbeeld en iemand download je foto en via-via duikt jouw foto een keer op in een advertentie van een vereniging, wordt het een moeilijk verhaal. Wie is dan verantwoordelijk? Het staat overigens altijd netjes, wanneer je een " portret" maakt, om toestemming te vragen om iemand op de foto te zetten.

Doesburg
Door

Doesburg

op 20 Jan 2012

http://www.google.nl/url?sa=t&rct=j&q=portretrecht+groepen&source=web&cd=1&ved=0CDQQFjAA&url=http%3A%2F%2Fdspace.ou.nl%2Fbitstream%2F1820%2F1331%2F1%2FRWCSteenbergen-okt2007.pdf&ei=jrYZT8S8DMOesAbW6pBI&usg=AFQjCNGb4KaiuwHiRUttZ_wuow-_XThQhQ&sig2=87wQr4WWTj5dvNhqL1dunw Verder even mijn eigen inzicht. Bij groeps-versie gaat portretrecht niet op. Portretrecht is verder wel wazig. De politie mag jouw werk wel gebruiken, maar je kan vervolgd worden als je het zelf gebruikt. Gaat lekker zo.

Aline
Door

Aline

op 20 Jan 2012

Het blijft een moeilijk onderwerp. Mis teveel informatie om een mening te geven.

Doesburg
Door

Doesburg

op 20 Jan 2012

Benader het als 'object' (sorry voor deze benadering) Wiskunde/optica. Is een individu herkenbaar, toestemming vragen werkt eigenlijk ook niet. Dan moet het zwart op wit, ~ met kinderen van hun ouders al helemaal. Dan is het hele beeld weg. Groeps- redelijk onherkenbaar. OKie zou m'n vriendin zeggen :)

Tim Titsing
Door

Tim Titsing

op 20 Jan 2012

Tim In de reactie van MeRy en m.n. de link die hij heeft geplaatst zit voldoende informatie en voorbeelden van rechtzaken dat er een voorbeeld op de dansende dame wel van toepassing is. Wel blijkt dat de communicatie en de daarbij horende dokumentaie van essentieel belang kan zijn.

Theo
Door

Theo

op 20 Jan 2012

"Het staat overigens altijd netjes, wanneer je een ” portret” maakt, om toestemming te vragen om iemand op de foto te zetten." Helemaal mee eens. Bij onze zuiderburen leren ze dit bij iedere fotocursus.

Rob Kints
Door

Rob Kints

op 20 Jan 2012

Je mag altijd een foto van iemand of een groep personen maken, maar het blijft netter als je het eerst vraagt. Foto's waar personen herkenbaar opstaan kunnen gewoon als het om nieuwswaardige foto's (kranten e.d.) gaat gepubliceerd worden, zie voorbeeld http://www.shutterstock.com/pic-86905270/stock-photo-the-hague-october-an-unidentified-women-holding-banners-of-socialist-party-shouting-during.html. Dat neemt niet weg dat ook in dat geval een persoon bezwaar kan maken tegen de publicatie; in bovenstaande voorbeeld is zo'n bezwaar kasnloos volgens mij. De opmerking dat bij groepsfoto's portretrecht niet op gaat klopt niet. Voor iedereen die herkenbaar op een foto staat geldt portretrecht. Wat pas echt een grijs gebied is, is de vraag wanneer iemand herkenbaar is. Een voorbeeld van een recente voorbeeld van een foto die ik gemaakt heb. Volgens iStockphoto herkenaar, volgens Shutterstock niet http://www.shutterstock.com/pic-89428543/stock-photo-worker-wearing-overall-and-tool-belt-using-hammer-to-secure-a-scaffolding-tube.html

Heylo 217
Door

Heylo 217

op 20 Jan 2012

Deze uitleg werd ons gegeven tijdens het volgen van een cursus fotografie. Een brokje lectuur. Let wel: waarschijnlijk Belgische normen. Het portretrecht wordt ook het recht op afbeelding van ieder individu genoemd. In principe moet voor elke afbeelding van een individu en voor het gebruik van deze afbeelding toelating worden gevraagd, bv. een fotoshoot van een mannequin voor een modemagazine. Wanneer je de afbeelding gebruikt voor andere doeleinden dan oorspronkelijk overeengekomen, bega je een schending van het portretrecht en kan de gedupeerde schadevergoeding claimen, bv. gebruik van de afbeelding mannequin in een verkiezingscampagne of in een ander modeblad dan hetgene waarvoor toestemming werd gegeven. Er is sprake van schending van het recht op afbeelding in geval van: afbeelding van een persoon zonder toelating gebruik van een toegelaten afbeelding voor niet-toegestane doeleinden. Onder gebruik moet worden verstaan: elke vorm van verspreiding of publicatie, al dan niet commercieel. Het kan bv. ook een gebruik zijn van een afbeelding in een carnavalstoet. De toestemming wordt in principe niet vermoed, maar moet uitdrukkelijk en voorafgaandelijk verkregen worden. Indien de persoon herkenbaar is of herkend kan worden, moet de toestemming voor afbeelding en gebruik duidelijk en ondubbelzinnig gegeven worden. De toestemming en het gebruik dient duidelijk te worden omschreven (welke afbeeldingen en voor welk gebruik precies). Tegelijkertijd moet rekening gehouden worden met de bescherming van het privé-leven. Ook figuranten, acteurs, personen in een documentaire moeten hun toestemming geven tot verfilming of tot het gebruik van hun afbeelding. Bij audiovisuele werken wordt in de praktijk gewerkt met een quitclaim tussen producent en figurant, ook wel figurantenovereenkomst genoemd. In dergelijke overeenkomst geeft de figurant toestemming voor de gemaakte opnames en verklaart de figurant geen aanspraak te zullen maken op het portrechtrecht of het recht op afbeelding. Bij een acteur staan deze verklaringen vaak al in een andere overeenkomst, die meestal voor de aanvang van de opnames getekend wordt. Bepaalde categorieën personen zijn beschermd door een recht op anonimiteit: slachtoffers van zedendelicten, minderjarigen in de jeugdbescherming en personen betrokken in echtscheidingen en scheidingen van tafel en bed. Men mag deze personen niet (herkenbaar) afbeelden. Voor politici, bekende personen, filmsterren en sportfiguren die in de actualiteit komen, geldt een andere regeling. Voornoemde personen kunnen impliciet of stilzwijgend hun toestemming geven. In al deze gevallen zal het recht op privé-leven wel gerespecteerd moeten worden. In dit verband kunnen we verwijzen naar de afbeelding van een magistraat in badpak in de krant ‘Le soir illustré’. Deze afbeelding werd door de rechter beschouwd als een inbreuk van het recht op privacy (Brussel, 5 februari 1999). Personen die herkenbaar zijn op een foto of beelden van een publieke manifestatie of in het kader van actualiteitsverslaggeving, zullen dit in zeker mate moeten gedogen. Ook hier moet weer een onderscheid worden gemaakt tussen toelating en gebruik. Wanneer men in het nieuws een item wijdt aan de langverwachte zomer en hiervoor beelden gebruikt van studenten die ijsjes eten op de terrasjes van hun studentenstad, zullen de afgebeelde personen zich hiertegen moeilijk kunnen verzetten. Wanneer deze beelden later opnieuw gebruikt worden in een documentaire over ‘obesitas’ bij jongeren, zal men zich wel tegen dit gebruik kunnen verzetten. Het gebruiken van afbeeldingen genomen op een publieke plaats waarbij personen slechts toevallig en bijkomstig weergegeven worden, vereist geen toelating van de afgebeelde persoon. De context waarin deze beelden gebruikt worden, is dan weer een andere zaak. Het portretrecht heeft niet onmiddellijk een wettelijke basis. Het recht op afbeelding (of het portretrecht) vindt volgens sommigen zijn oorsprong in artikel 10 van de Auteurswet: “ De auteur of de eigenaar van een portret dan wel enige andere persoon die een portret bezit of voorhanden heeft, heeft niet het recht het te reproduceren of aan het publiek mee te delen zonder toestemming van de geportretteerde of, gedurende twintig jaar na zijn overlijden, zonder toestemming van zijn rechtverkrijgenden.” Deze bepaling is ook van toepassing bij audiovisuele werken. In de voorbereidende werken wordt in dit verband verwezen naar het voorbeeld van een actualiteitsprogramma waarbij een camera plots inzoomt op een persoon. Een andere mogelijke rechtsgrond om inbreuken op het portretrecht aan te klagen, is artikel 1382 van het Burgerlijk Wetboek: “Elke daad van de mens, waardoor aan een ander schade wordt veroorzaakt, verplicht degene door wiens schuld de schade is ontstaan, deze te vergoeden.”

John Rutten
Door

John Rutten

op 20 Jan 2012

Ik denk dat er openlijk gefotografeerd werd. Dit kan betekenend, naar mijn idee, dat als je niet gefotografeerd wil worden daar zelf op moet letten. Was het fotograferen als opdracht of van de fotograaf zelf? Of is dit te kort door de bocht?

Iwan van Ee
Door

Iwan van Ee

op 20 Jan 2012

Als ik het zo lees is het een overzichtsfoto van de zaal, die waarschijnlijk genomen voor de dansschool. Het zal gebruikt gaan worden voor publicatie, anders zou de persoon waarschijnlijk geen bezwaar hebben gemaakt. Wat ik mij afvraag is hoe die persoon daar achter is gekomen? Direct al bij het nemen, is iedereen die er op staat gevraagd of ze het erg zouden vinden? Zou die foto niet gewoon over gemaakt kunnen worden? Even omroepen o mensen er geen bezwaar tegen hebben en je hebt alle vrijheid om de foto te maken. Of is dit niet meer mogelijk en was dit tijdens een danswedstrijd of zoiets? Ik vraag me af of er überhaupt dan bezwaar gemaakt kan worden als de foto b.v. in de krant zou komen. Iemand kan uiteraard bezwaar maken en ik zou in alle redelijkheid een oplossing proberen te vinden, immers is het heel moeilijk om hier een echt goed antwoord op te geven als je alle voors en tegens niet kent en waarvoor de foto daadwerkelijk voor gebruikt gaat worden. Neem nou als voorbeeld bekende Nederlanders die gefotografeerd worden door bladen als de privé e.d. zonder dat ze dat willen. Misschien niet helemaal juist te vergelijken, maar ook dat zijn altijd moelijke zaken. Ik zou zeggen, niet gebruiken. Opnieuw maken als het kan. Voorkom je een boel 'problemen'. Just my 2 cents.

Derk Jansen
Door

Derk Jansen

op 20 Jan 2012

Het portretrecht is een beperking op het auteursrecht. Omdat beide rechten met elkaar botsen worden er compromissen gemaakt. Om dit gezeur over te slaan maak ik geen portret foto`s tenzij ik er voor betaald wordt x

Marc König
Door

Marc König

op 20 Jan 2012

Hoi Peter, Voor zover ik weet klopt het precies wat Charlotte in haar stukje zegt. Er moet een redelijk belang zijn om de publicatie succesvol tegen te houden, dan wel aan te vechten. Harde criteria zijn er hierbij niet echt, herkenbaarheid ( en hoe duidelijk is deze ), staan er elementen op de foto waar je absoluut niet mee wil worden geassocieerd. Dat de eigenaresse toestemming heeft gegeven is niet zo relevant, wel of er duidelijk naar de gasten is gecommuniceerd dat er foto's gemaakt zouden worden ( en gepubliceerd. Als het een pers foto betreft, en het gaat om nieuwsgaring zal de vrouw echt een behoorlijk zwaarwegend belang tegen publicatie moeten hebben wil ze een poot om op te staan hebben. Slim is om overigens ook naar je eigen belang te kijken. Hoe belangrijk is publicatie voor jou. Is dat niet zo groot, zou ik er in zo'n geval altijd van afzien. Is dan alle eventuele problemen niet waard.

Han
Door

Han

op 20 Jan 2012

Portretrecht Als u mensen filmt of fotografeert, bent u eigenaar van het auteursrecht maar niet van het portretrecht. Portretrecht houdt in dat de geportretteerde het recht heeft publicatie of vermenigvuldiging van de foto of de film te verbieden. Opdracht Portretrecht is van toepassing als de geportretteerde zelf de opdracht heeft gegeven voor de foto's of de film. Als een geportretteerde geen opdracht heeft gegeven, is alleen in specifieke gevallen sprake van portretrecht. Dit geldt bijvoorbeeld als de foto schadelijk is voor het imago van de geportretteerde of als de foto wordt gebruikt voor een reclame-uiting waar de geportretteerde niet achter staat.

Fokko
Door

Fokko

op 20 Jan 2012

Ik gebruik meestal de volgende site ivm. portretrecht (en straatfotografie). http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/internet/ http://www.iusmentis.com/auteursrecht/nl/foto/portretrecht/ Het is geen openbare ruimte, dus er mag niet onbegrensd gefotografeerd worden. Dat is één. In de openbare ruimte mag je iedereen en alles fotograferen. Als er iemand dan een redelijk bezwaar maakt tegen publicatie, heeft die een poot om op te staan. Maar omdat het hier niet gaat om een openbare ruimte, heeft de dame in kwestie wellicht zeker wel een poot om op te staan. De eigenaresse van de ruimte kan wel beslissen dat er gefotografeerd mag worden, maar de rechten van de aanwezigen gelden ook. Maar ook hier geldt misschien dat de dame in kwestie een redelijk belang moet hebben tegen publicatie. Misschien helpt een mailtje naar Arnoud Engelfriet van de iusmentis-site om helder te krijgen hoe het precies zit.

Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

Het Belgische portretrecht is wel enigszins anders dan het Nederlandse. Het Nederlandse portretrecht is geregeld in artikelen 20 (in opdracht) en artikel 21 (niet in opdracht) van de Auteurswet http://wetten.overheid.nl/BWBR0001886/geldigheidsdatum_20-01-2012 Zoals je kunt lezen is het grootste struikelblok bij een niet in opdracht gemaakt portret, het redelijk belang. Wanneer iemand een redelijk belang heeft is een nogal grijs gebied. Er zijn geen harde lijnen. Het hangt af van de omstandigheden van het geval. Het enkele feit dat iemand zich in een groep bevond maakt publicatie nog niet gerechtvaardigd. Ook het enkele feit dat de foto voor reclame gebruikt werd maakt de publicatie nog niet onrechtmatig. Ook doet het er hier minder toe welke financiële schade iemand heeft geleden. Nogmaals: probeer een afweging te maken tussen het belang van de publicatie en het belang van de geportretteerde. Bekijk het vooral niet te eenzijdig.

Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

@Marc, precies!

Karen
Door

Karen

op 20 Jan 2012

Is de foto in opdracht gemaakt van bijvoorbeeld de dansschool? Werd de foto gemaakt voor publicatie of voor eigen gebruik. Allemaal vragen die belangrijk zijn om een duidelijk antwoord te geven. Het portretrecht is een beperking van het auteursrecht en daar moet wel degelijk rekening mee worden gehouden. Indien het gaat om een duidelijk nieuwsitem, bijvoorbeeld een jubileum van de dansschool, zal de dame in kwestie wel met heel zware belangen moeten komen om haar recht te verkrijgen. Is de foto niet in opdracht gemaakt, dan moet de dame een redelijk belang hebben om publicatie tegen te gaan. Ze had er natuurlijk ook tussenuit kunnen stappen toen de fotograaf aan het werk ging. Zelf heb ik altijd modelreleases bij me en die laat ik tekenen. Zowel in de studio als op locatie en bovendien staat vermeld in mijn offertes en facturen dat ik de foto's, zonder tegenbericht van gefotografeerde, mag gebruiken voor mijn eigen marketing, in welke vorm dan ook. Ik ben benieuwd naar de afloop van dit verhaal

Elvis
Door

Elvis

op 20 Jan 2012

Even een mijn reactie wat ik me ooit heb laten inlichten door een collega-fotograaf. Zelf maak ik veel nieuwsfoto's voor de grootste nieuwssite van Nederland. Als ik een foto maak van de boulevard met de zee, strand en lucht, en daar loopt iemand in mijn beeld is dat heel anders dan gericht een foto van personen maken. Portretfoto's is gerichte foto maken, van in dit geval een persoon. Het is vaak wel zo netjes als je even aan de persoon vraagt of je een foto mag maken voor een goedkeuring. Dan zit je gewoon goed. Ik kan me wel iets voorstellen van die mevrouw... ookal heeft de eigenaresse toestemming gegeven, zij mag en kan niet voor andere personen beoordelen. Die mevrouw staat op de foto en niet de eigenaresse. :)

Han
Door

Han

op 20 Jan 2012

Ik sluit me aan bij bovenstaande conclusie. Bekijk het inderdaad niet te eenzijdig. Maak ook de afweging of iedereen niet het meest gebaat is met een nieuwe opname.

Rob Kints
Door

Rob Kints

op 20 Jan 2012

De bottomline is dat als iemand bezwaar maakt je zo'n foto niet publiceert. Ik had een keer een foto gemaakt in Zermatt op de Gornergrate van groep toeristen die op de foto gaan met een Sint Bernardshond, en één van hun maakte bezwaar tegen de foto die op Flickr stond. Waarom was niet duidelijk (misschien ging hij wel vreemd op dat moment ;-) maar natuurlijk heb ik die foto verwijderd.

Walther Walraven
Door

Walther Walraven

op 20 Jan 2012

In de publieke ruimte mag je alles en iedereen fotograferen. Publieke figuren zoals politici, bekende Nederlanders en ook Politie hebben bij de rechter niet veel kans om met succes publicatie aan te vechten als dit een registrerend beeld betreft voor documentaires en journalistiek. Voor privé collecties mag je ongelimiteerd foto's maken;- hoewel je bij kinderen wel moet uitkijken. Dit betrof in de dansruimte niet een publieke openbare ruimte. In niet publieke ruimtes is wel expliciet toestemming nodig voor het nemen van portretten. Bij bruiloften e.d. is het een gewoonterecht geworden. Gasten weten en verwachten dat ze worden gefotografeerd. Als het karakter van de dansavond niet een jubileum oid. dan heeft de dame in kwestie een sterke case om publicatieverbod af te dwingen.

Richard
Door

Richard

op 20 Jan 2012

Het enige wat ik weet uit ervaring is, dat als de zaal/feestje heeft aangegeven dat er gefotografeerd wordt ( meestal hangt er een waarschuwing bij de ingang ) dan heeft de dame pech, dan had zij niet moeten deelnemen aan het dansfestijn....... ikzelf heb gefotografeerd bij Dancevalley, Mysteryland, Defqon, Coldplay en diverse andere feesten en concerten en daar wordt het altijd aangeven.....

Charlotte
Door

Charlotte

op 20 Jan 2012

@ Richard, daar was het wellicht al via de Algemene Voorwaarden geregeld.

Marco
Door

Marco

op 20 Jan 2012

Er zijn goede boeken die je veel vertellen over portretrecht en copyrightzaken. Je moet ook goed in de gaten houden dat dit soort zaken zomaar kunnen wijzigen, zonder dat je er een briefje over krijgt. Kijk eens bij Focus (http://shop.focusmedia.nl/auteursrecht-fotografen.html) naar wat zij bijvoorbeeld bieden. Ik denk dat bol.com je ongetwijfeld ook verder kan helpen.

Anthon
Door

Anthon

op 20 Jan 2012

Kijk ook hier eens ,daar staat ook het een en ander . www.jusmentis.com groet Ton

Aryan Jamshidi
Door

Aryan Jamshidi

op 21 Jan 2012

Beste peter, Ik heb niet alle reacties gelezen, maar een andere punt die in het geval van theater belangrijk is zijn de afspraken tussen de fotograaf - eigenaar van de zaal - theathergroep/dansgroep - geportreteerde persoon. Er moet worden gekeken of er vooraf over dit soort sitauties afspraken zijn gemaakt tussen een of meer van de bovengenoemde partijen. Een dansgroep die bijvoorbeeld dansers in dienst heeft kan ook bijzonder eisen hebben gesteld aan de danser met betrekking van portretrechten. Als de dansers het contract hebben ondertekend dan hebben ze daarmee aangegeven geen bezwaar te hebben tegen de publicaties. De precieze inhoud daarvan moet worden onderzocht en bekeken of het in dit geval van toepassing is. Zo kan je ook kijken of dit tussen de andere genoemde partijen vooraf contractueel is vastgelegd.

Jorrit
Door

Jorrit

op 21 Jan 2012

Fantastisch om dit allemaal te lezen. Ik heb zelf een akkefietje gehad met een stel dat een demonstratie gaf. Ik liep met mijn spiegelreflex rond, en de "manager"/moeder van één van de danspartners kwam meteen op hoge poten naar me toe om mij kenbaar te maken dat er niet gefotografeerd mocht worden. Dus ik respecteer dat. Maar wat schetst mijn verbazing: Tijdens de demonstratie staat vrijwel iedereen met zijn telefoontje de hele demo op te nemen, zonder dat daar enig commentaar van de moeder aan te pas kwam.

Loek
Door

Loek

op 21 Jan 2012

Iedereen die hiermee te maken krijgt kan ik aanbevelen eerst de wetteksten te lezen (portretrecht/auteursrecht, Art. 19 t/m 22 Auteursrecht). Charlotte omschrijft het als een grijs gebied en daarmee kan ik het alleen maar eens zijn. Het is daarom goed om de jurisprudentie te lezen. Zo krijg je een goed beeld hoe een rechter tegen bepaalde gevallen aankijkt. http://jure.nl/portretrecht Een aantal goede richtlijnen vind hier: http://www.blenheim.nl/nl/IE/portretrecht.html Verder gewoon nuchter nadenken en je natuurlijk ook proberen in te leven in diegene die bezwaar maakt. Groet, Loek

Lambert Derenette
Door

Lambert Derenette

op 21 Jan 2012

De belangsrijkste vragen die je je in deze discussie moet stellen om een afdoend antwoord te kunnen formuleren is: wie is de "opdrachtgever" voor het maken van de foto en wat is het "eindgebruik" van de foto('s). Ik denk dat na beantwoorden van deze 2 vragen een pasklaar antwoord kan geformuleerd worden, anders verval je in teveel gissingen die tot een verkeerde interpretatie kunnen leiden. De meest geschikte bronnen om de wettelijke bepalingen te kunnen vastellen zijn de wet op het auteursrecht, in dit geval de Nederlandse wetgeving. Bronnen zoals wikipedia hecht ik in 90% weinig geloofwaardigheid en hebben geen enkele rechtsgeldigheid om daaruit een standpunt te kunnen innemen, laat staan om een correcte interpretatie te kunnen formuleren. Googlen naar een antwoord is zoals het zoeken van een naald in de spreekwoordelijke hooiberg...

Rees
Door

Rees

op 21 Jan 2012

Naar mijn mening heeft Elsa het bij het goede eind. Zelf ben ik amateur fotograaf en heb dan ook altijd visitekaartjes in mijn zak, zodat ik ze uit kan delen en wil iemand niet gefotografeerd worden dan houtd het gewoon op. De uitbater kan dat wel van te voren aangeven, Ik heb nog nooit problemen hiermee gehad, ik stuur de meeste mensen wel altijd een foto als zij daarom vragen, (per e-mail)

Frans
Door

Frans

op 21 Jan 2012

Dag Peter, Mijn idee over al of niet fotograferen in de danszaal is de volgende. Als iemand niet wil gefotografeerd worden mag men dat ook niet doen. Met welk doel werden er foto's genomen? Zeker niet voor publikatie niet. Frans,

andre tobac
Door

andre tobac

op 21 Jan 2012

de eerste vraag die je je moet stellen is : ben ik beroeps of amateur fotograaf. ben je beroepshalve bezig dan ben je beter beschermd dan als amateur. volgende vraag was dit een publieke of privé ruimte als het een publieke ruimte is (disco...) en er stond niet uitdrukkelijk dat er niet mocht gefotografeerd worden dan kan je rustig je gang gaan. Maar je moet wel opletten : iemand die wild staat te plassen bv en ik zou die fotograferen dat kan echt niet gepubliceerd worden. Dit is aanstootgevend en mag dus niet. Maar indien die dame gewoon stond te dansen zoals al de rest en ze deed niets obsceen bv, dan heeft ze weinig troeven om je de publicatie te verbieden. de toestemming van de eigenares van de zaal speelt totaal geen rol, want het gaat niet over foto's van de zaal maar wel over een foto van 1 persoon die gebruik maakte van de zaal. als het een publicatie is die geen commercieel doeleinde heeft dan kan ze niet veel doen, wel indien die foto geld waard is en je er iets voor in return gekregen hebt

Charlotte
Door

Charlotte

op 21 Jan 2012

@Andre, waarom denk je dat het uitmaakt of je een beroeps- of amateurfotograaf bent?

Rob van Praag
Door

Rob van Praag

op 21 Jan 2012

Zie ook deze link over portretrecht mbt de over het paard getilde heer Cruijf..... http://www.photonmagazine.eu/hoger-beroep-johan-cruijff-tegen-uitgeverij-tirion-en-guus-de-jong

Jaq
Door

Jaq

op 22 Jan 2012

Hallo Peter. Via deze weg wil ik melden dat op bovenstaande vraag voldoende en juist is geïnformeerd. Als aanvulling: volgens enkele vrienden maakt het auteursrechtelijk ook een verschil als portret-foto's worden gepubliceerd op een site met eigen domeinnaam (b.v. www.moorfotografie.nl) of www.ziggo.nl/petermoor. Zie tevens "Portretrecht" http://nl.wikipedia.org/wiki/Portretrecht en de rubriek "Externe Links" voor meer info. Vriendelijke groet, Jaq

christian
Door

christian

op 22 Jan 2012

Ik kom nu wel uit belgie, hier bestaat er de wet op privacy. waarschijnlijk bij jullie ook. Nu zegt men dat in principe voor iedere afbeelding en gebruik daarvan een toesteming moet zijn. op openbare plaatsen mag je fotograferen en portretten maken van personen, maar deze niet gebruiken voor doeleinden van piblicatie, wanneer ze niet in een groep van personen opgaan. Wanneer deze dame in een danszaal gefotografeerd werd, en er werd betaald om te dansen, dan is dit geen openbare plaats, in dit geval moet er ergens te lezen zijn dat ze gefotografeerd worden. Er is 1 belanrijk iets. bepaalde personen zijn beschermd door het recht op annonimiteit, onderandere personen die betrokken zijn in een echtscheiding, of scheiding van tafel en bet.

Michel
Door

Michel

op 22 Jan 2012

hallo allemaal ik kan hier ook een heel verhaal schrijven maar in onder staande link kun je alles vinden wat betreft rechten , portretrecht en nog veel meer !! En dat telt voor beroeps en amateurfotografie !! http://www.iusmentis.com/auteursrecht groeten Michel

Frederix Stefan
Door

Frederix Stefan

op 22 Jan 2012

portretrecht Het portretrecht regelt het gebruik van foto's en filmbeelden, en staat dus los van de auteursrechterlijke bescherming van de auteur van het portret. Artikel 10 van de auteurswet bepaalt dat de auteur, eigenaar of potentiële gebruiker van de afbeelding dit portret niet zomaar kan gaan reproduceren en/of publiek mededelen 'zonder de toestemming van de geportretteerde of, gedurende 20 jaar na diens overlijden, zonder toestemming van zijn rechtverkrijgenden'.. De toestemming kan stilzwijgend gebeuren behalve wanneer het portret aangewend wordt voor een ander doel dan waar het portret oorspronkelijk voor gemaakt werd. In dat geval is uitdrukkelijke toestemming vereist. Om redenen van privacy, of wanneer men vindt dat men door publicatie / vertoning van de afbeelding schade oploopt, kan men zich in de regel tegen het gebruik van het portret verzetten. In het belang van het recht op informatie geldt echter voor bekenden, prominenten en beroemdheden een vermoeden van stilzwijgende toestemming voor publiek gebruik van hun 'afbeelding'. Om diezelfde reden kan niemand zich verzetten tegen het nemen, reproduceren en publiek medelen van een foto waarop hij/zij zich op een openbare plaats bevindt, noch wanneer hij/zij als onderdeel van een menigte of maatschappelijk gebeuren geportretteerd wordt. Het portretrecht is van toepassing op allerlei soorten afbeeldingen, ongeacht de gebruikte techniek (foto, film, tekening, schilderij,....). Het kan daarbij om waarheidsgetrouwe afbeeldingen gaan, maar evengoed om een karakteristieke houding of typerende context waardoor de geportretteerde herkenbaar voorgesteld wordt. Dit komt uit de Belgische wettekst. Groetjes Peter en de rest van Stefan uit Belgie. En aan iedereen veel fotografie plezier.

w.soldaat
Door

w.soldaat

op 22 Jan 2012

Hallo, De kwestie in deze is dat, de eigenaresse eerst kenbaar had moeten maken dat er wordt gefotografeerd en toestemming moeten vragen aan de geportretteerden. Dan hadden de geportretteerden al of niet bezwaar kunnen maken. Dit moet dan op schrift gesteld worden, alvorens de foto wordt gepubliceerd. De geportretteerde staat dus in haar/zijn gelijk. Aldus artikel 10 van de Auteurswet

Charlotte
Door

Charlotte

op 23 Jan 2012

Beste W. Soldaat, over welke Auteurswet heb je het? Artikel 10 van de Auteurswet in Nederland gaat over welke werken er beschermd zijn. Nogmaals, enkel artikel 20 en 21 gaan over het portretrecht. Daar wordt niets in geregeld over toestemming vooraf oid. Artikel 20 gaat over het portret in opdracht van de geportretteerde. Het portret mag dan enkel openbaar gemaakt worden voor zover dat is afgesproken. Artikel 21 gaat over het portret dat niet in opdracht werd gemaakt (zoals in geval van de lezersvraag). Er moet dan sprake zijn van een redelijk belang van de geportretteerde. Ongeacht waar en onder welke omstandigheden de foto gemaakt is. Locatie en omstandigheden kunnen wel meewegen bij de beoordeling of er sprake is van een redelijk belang. Kennelijk anders dan de Belgische wet (ik ken de wetsbepaling en bijbehorende jurisprudentie niet) is er geen stelregel dat iemand in een groep al geheel geen redelijk belang kan hebben. Toestemming kan boven het redelijk belang gaan, mits de toestemming specifiek genoeg is.

Giedo Custers
Door

Giedo Custers

op 24 Jan 2012

Portretrecht of recht op afbeelding 'De auteur of de eigenaar van een portret dan wel enige andere persoon die een portret bezit of voorhanden heeft, heeft niet het recht het te reproduceren of aan het publiek mede te delen zonder toestemming van de geportretteerde of, gedurende twintig jaar na diens overlijden, zonder toestemming van zijn rechtverkrijgenden.' (Wet van 30 juni 1994 betreffende het auteursrecht en naburige rechten, artikel 10). Twee principes treden met elkaar in concurrentie: het subjectieve recht van elk individu op respect voor zijn afbeelding en het recht van de pers om via afbeeldingen te informeren, dit als onderdeel van de vrijheid van meningsuiting. Het recht op afbeelding, zoals in de wet omschreven, kent dan ook verschillende beperking. 1. Gewone particulieren Ook gewone burgers moeten soms aanvaarden dat ze in het kader van actualiteitsverslaggeving gefilmd of gefotografeerd worden, bijvoorbeeld bij een openbare manifestatie. Beeldjournalisten kunnen immers altijd opnamen maken van een openbare plaats, mét de personen die zich daar op dat moment bevinden, bijvoorbeeld in een justitiepaleis. Voor actualiteitsbeelden en opnames van een massa geldt het portretrecht dus niet. Maar er blijven grenzen. Een beeld reproduceren van iemand in een situatie die zijn reputatie kan schaden (bijvoorbeeld iemand die een private club verlaat), zou kunnen leiden tot een veroordeling. Het is ook verboden om iemands beeld te publiceren in een denigrerende context. Ook iemand die erg goed herkenbaar is of het belangrijkste onderwerp vormt van de afbeelding, zou zijn recht op afbeelding kunnen inroepen. Wie een interview toestaat aan een tv-journalist, wordt verondersteld meteen zijn toestemming te geven voor de weergave van zijn beeltenis. Hetzelfde geldt voor iemand die een persconferentie geeft. Maar in andere gevallen geldt dat de journalist eerst om toestemming moet vragen voor hij een privé-persoon in beeld brengt. Dat is a fortiori het geval wanneer het beeld voor commerciële doeleinden wordt gebruikt. Nog dit: ter illustratie van gerechtelijk nieuws wordt meer dan eens gewerkt met archieffoto's of -beelden. Die verliezen evenwel snel hun actualiteitswaarde. Zonodig zal archiefmateriaal daarom alleen opnieuw gepubliceerd of uitgezonden worden met de vermelding dat het om archiefmateriaal gaat. Hetzelfde geldt voor beeldmateriaal dat gemaakt is bij een eigen reconstructie van de feiten. Ook dan is een duidelijke vermelding van de aard van de beelden op zijn plaats. 2. Publieke figuren Politici, magistraten, bedrijfsleiders, filmsterren, kunstenaars, sportfiguren en andere publieke figuren worden verondersteld toe te staan dat hun afbeelding wordt gebruikt in het kader van actualiteitsverslaggeving of om het publiek te informeren. Toch moet tot op zekere hoogte ook de privacy van deze publieke figuren worden beschermd. Zo veroordeelde een rechtbank de publicatie van een foto van een onderzoeksrechter in badpak tijdens haar vakantie. Ook de publicatie van beelden van publieke figuren voor commerciële doeleinden is niet zomaar toegelaten, tenzij dat voor bijvoorbeeld de reclamecampagne van een krant zou dienen. bron: http://www.pers-gerecht.be/document.php?document_id=134

Peter van Veen
Door

Peter van Veen

op 03 Feb 2012

Het is dus wel een onderwerp wat leeft binnen de fotografiewereld! Ongelooflijk hoeveel mensen hierop gereageerd hebben. Ik heb in het artikel zelf mijn mening gegeven en wil dit artikel en alle reacties afsluiten met een verwijzing naar dit artikel over Portretrecht, geschreven door een jurist voor de creatieve sector.

Reactie plaatsen