7 tips om ruis te verminderen
Fotografie
Peter van Veen
Fotografie
02/07/2024
6 min
4

Gebruik deze 7 tips voor minder ruis in je foto's

02/07/2024
6 min
4

Ruis in digitale foto's wordt vaak vergeleken met korrel in analoge foto's, die op film zijn vastgelegd. Maar voor veel fotografen is digitale ruis veel problematischer in foto's, omdat filmkorrel tenminste nog een enigszins organisch uiterlijk heeft. Voor fotografen die graag zo min mogelijk ruis in hun foto's willen, geef ik hier mijn 7 beste tips voor minder ruis in de foto's die je maakt.

mijn 7 beste tips voor minder ruis en meer detail

Lagere ISO-instelling

Een van de bekendste oorzaken van ruis in digitale foto's is een hoge ISO-instelling. Wanneer je de ISO-instelling op je camera verhoogt, wordt versterking toegepast op de beeldgegevens om de foto effectief helderder te maken. Het verhogen van de ISO-instelling betekent in feite dat je een foto maakt die onderbelicht is, en vervolgens de foto helderder maakt na de opname. Het resultaat zal over het algemeen meer ruis in de foto zijn, en in sommige gevallen kan die ruis aanzienlijk zijn.

Hoeveel ruis wordt veroorzaakt door een hogere ISO-instelling hangt af van de specifieke camera die wordt gebruikt, evenals de mate waarin de ISO-instelling wordt verhoogd, samen met nog wat andere factoren.

Veel camera's produceren meer ruis bij hogere ISO-instellingen, en in sommige gevallen kunnen de ruisniveaus bij zeer hoge ISO-instellingen extreem zijn. Gelukkig presteren de meeste nieuwere camera's relatief goed als het gaat om basale ruis, evenals wanneer de ISO-instelling wordt verhoogd. Dit komt deels door de vooruitgang in signaalversterkingstechnologie, samen met verbeteringen in beeldsensor technologie.

Toch is het als regel het beste om de laagst mogelijke ISO-instelling te gebruiken die je anders in staat stelt om je doelen voor een foto te bereiken, om ervoor te zorgen dat de ruis in de foto's die je vastlegt minimaal is.


Belichten naar rechts

Zoals hierboven opgemerkt, kan ruis deels worden veroorzaakt door versterking toe te passen op een onderbelichte afbeelding. Met andere woorden, ruis is effectief het resultaat van een gebrek aan beeldinformatie, wat in feite betekent dat er een gebrek aan licht is voor de juiste belichting.

Een manier om ruis te helpen minimaliseren, is door de hoeveelheid verzamelde informatie te maximaliseren, wat betekent dat je zoveel mogelijk licht verzamelt. Natuurlijk betekent dat niet dat je een afbeelding moet overbelichten totdat de hooglichtdetails verloren gaan. Echter zal een helderdere afbeelding minder ruis vertonen dan een donkere afbeelding. Daarom kun je detail maximaliseren en ruis minimaliseren door zo helder mogelijk te belichten zonder hooglichtdetails te verliezen.

histogram op rechts belichten ETTR

Dit vertaalt zich naar een histogram dat naar de rechterkant van het diagram verschoven is, maar dat niet aan de rechterkant afgesneden is. Deze techniek wordt vaak aangeduid als "belichten op rechts", gebaseerd op hoe het histogram eruitziet voor een afbeelding die met deze benadering is vastgelegd. Dit wordt ook wel aangeduid met "ETTR, Expose To The Right".

Een aandachtspunt is wel dat de foto in eerste instantie veel lichter lijken dan je bedoeld had. Dit betekent dat je in de nabewerking te foto wat moet 'terugschalen'. Wil je minder ruis, dan is dit extra werk zeker de moeite waard.

Histogram en foto op rechts belicht ETTR

Vermijd warmte

Warmte kan ook bijdragen aan ruis vanwege de impact die warmte kan hebben op de beeldsensor. Je hebt waarschijnlijk gemerkt dat een digitale camera behoorlijk warm kan worden na continu gebruik, zoals bij het maken van een reeks lange belichtingen of het opnemen van video gedurende een langere periode.

Omgevingsomstandigheden zoals hitte en vochtigheid kunnen ook bijdragen aan ruis in je foto's, aangezien die omstandigheden bijdragen aan de ophoping van warmte voor de camera. Door je camera relatief koel te houden, kun je de hoeveelheid ruis die in je foto's verschijnt, minimaliseren. Je kunt bijvoorbeeld de camera uitzetten wanneer je geen foto's maakt, of proberen de camera in een koelere omgeving te plaatsen, zoals een met airco uitgeruste auto, tussen opnames door.


Verkort de belichtingsduur

Zoals hierboven opgemerkt, kan de opbouw van warmte bijdragen aan een verhoogde ruis in je foto's. Lange belichtingen kunnen aanzienlijk bijdragen aan de opbouw van warmte, wat leidt tot meer ruis. Probeer daarom de duur van je lange belichtingen te verminderen. Je wilt natuurlijk niet meteen een compromis sluiten wat betreft het creatieve effect van een lange belichting.

Daarom hoe je een lange belichtingen ook echt niet te vermijden. Wat ik hiermee bedoel is dit: als je hetzelfde creatieve resultaat kunt bereiken met een belichtingsduur die iets korter is, dan helpt dit je zeker om de hoeveelheid ruis in je foto's te verminderen.

7 beste tips voor minder ruis in je foto

Ruisreductie bij lange belichtingen

Hoewel in-camera ruisreductie bij lange belichtingen niet precies het vermijden van ruis in de eerste plaats vertegenwoordigt, kan het gebruik van deze functie de hoeveelheid ruis verminderen die aanwezig is in de foto's die je maakt. Als je camera een functie voor ruisreductie bij lange belichtingen heeft, raad ik ten zeerste aan om deze te gebruiken voor belichtingen langer dan ongeveer dertig seconden. De reden om ruisreductie bij lange belichtingen te gebruiken is dat deze vorm van ruisreductie de daadwerkelijke prestaties van de beeldsensor onder exact dezelfde omstandighedengebruikt.

Met deze functie ingeschakeld, zal het maken van één foto eigenlijk resulteren in twee belichtingen die worden vastgelegd. De eerste belichting zal de daadwerkelijke foto zijn die je maakt. De tweede belichting zal een "donkere frame" belichting zijn die geen licht registreert, maar eerder het ruisgedrag van de sensor meet. Die donkere frame-opname wordt vervolgens gebruikt om ruis af te trekken van de daadwerkelijke foto die je hebt gemaakt.

Deze benadering van ruisreductie kan veel effectiever zijn dan het gebruik van ruisreductiesoftware na het maken van de foto, omdat het gebaseerd is op het daadwerkelijke gedrag van de beeldsensor op het moment dat de foto wordt gemaakt. Keerzijde is natuurlijk wel dat het maken van een foto twee keer zo lang duurt. En dan is bij een minuutje niet zo erg, maar wanneer de sluitertijden gaan oplopen naar meerdere minuten wel.

7 beste tips om ruis te verminderen in je foto

Fotograferen in RAW

Hoewel dit niet meteen de belangrijkste factor is in het ruisniveaus, kan het fotograferen in RAW wel enige invloed hebben op de algehele ruis. Voornamelijk omdat RAW-opnames een grotere bitdiepte hebben dan andere opnameformaten zoals JPEG, zullen afbeeldingen een groter dynamisch bereik vertonen en daardoor mogelijk minder ruis vertonen.

Eerlijk gezegd is een RAW-opname is niet de meest significante factor die je zal helpen om ruis in je foto's te minimaliseren. Maar er zijn wel verschillende voordelen aan RAW-opname in vergelijking met JPEG-opname. Met name de hogere bitdiepte zoals hierboven vermeld, de afwezigheid van compressie artefacten en een groter belichtingsbereik.


Koop een betere camera

Zoals ik al schreef zullen verschillende camera's verschillend presteren op het gebied van ruis. De meeste nieuwere camera's presteren relatief goed wat betreft ruisprestaties, maar de resultaten zullen variëren tussen cameramodellen. Als ruis een bijzondere zorg voor je is, kan het zinvol zijn om een camera te kopen met een bijzonder goede ruisprestatie.

Dit betekent vaak kiezen voor een full-frame sensor, omdat een grotere sensor over het algemeen in staat zal zijn om meer licht en een groter dynamisch bereik vast te leggen, en daarom minder ruis zal geven. Er zijn verschillende factoren met betrekking tot de beeldsensor en andere componenten, dus het is moeilijk om de ruisprestatie van een camera te beoordelen op basis van de algehele specificaties. In plaats daarvan zul je recensies moeten lezen, voorbeeldafbeeldingen bekijken, of idealiter zelf een camera moeten testen om een idee te krijgen van de ruisprestatie.

Minder ruis en meer detail, dat is wat je wil

Meer detail, minder ruis

Als fotografen willen we meestal het niveau van detail in onze foto's maximaliseren en de hoeveelheid ruis minimaliseren. Dat is wel zo'n beetje het ideaalbeeld, toch? Nou, met de hierboven beschreven tips help ik je om beide doelen tegelijkertijd te bereiken. Minder ruis en meer detail. Wat wil je nog meer? Met als eindresultaat dat jij meer foto's gaat maken van betere kwaliteit.

En dat is waar het om draait!


Reacties
Categorieën