Het is geen geheim dat ik vaker bezig ben met lange sluitertijdfotografie. En de laatste tijd veel meer dan anders. Waarom? Ik heb nu net dat stukje materiaal in mijn bezit waarmee het ook overdag goed mogelijk wordt om toch een lange
sluitertijd te forceren. Er zijn heel veel stromingen, stijlen en technieken als het fotografie gaat. Eén daarvan is lange sluitertijdfotografie. En dat vind ik ook een hele bijzondere. Je ziet namelijk beelden die met het oog niet waarneembaar zijn. Er wordt een stukje tijd samengeperst tot een foto. En dat is bijzonder. Je hebt vast wel eens die prachtige foto’s gezien van vuurwerk, of melkachtig stromend water, of lichtsporen van het verkeer. Deze foto’s hebben allemaal iets gemeen: ze zijn gebaseerd op de techniek van lange sluitertijden. Laten we eens bekijken wat lange sluitertijdfotografie nu eigenlijk betekent.
Wat is Lange Sluitertijdfotografie?
Lange sluitertijdfotografie verwijst naar het gebruik van een lange sluitertijd. Dat lijkt een open deur. Lange sluitertijd is een specifieke techniek waarbij de sluiter van de camera voor langere tijd geopend is. Waardoor er meer licht de camera binnenkomt voordat de sluiter weer dicht gaat. Technisch gezien krijgt de camera meer data beschikbaar over de scene en verzamelt meer details, waardoor een heel bijzonder effect wordt gecreëerd. Lange sluitertijdfotografie wordt vaak toegepast als het donker is of wordt, omdat het dan gemakkelijker is om een langere sluitertijd te forceren. Maar, met het juiste materiaal kun je ook overdag al veel bereiken. Goed, je weet nu wat lange sluitertijdfotografie precies inhoudt, laten we nu eens kijken hoe je deze techniek inzet.
De techniek
De techniek die je gebruikt bij lange sluitertijdfotografie is dat je een scene hebt waarbij zowel stilstaande als bewegende elementen aanwezig zijn. Neem bijvoorbeeld gewoon eens de straat. Daar zijn bewegende voortuigen, maar ook stilstaande dingen zoals bomen en gebouwen. Wanneer de sluiter langere tijd openstaat krijg je lichtsporen te zien die door de bewegende voertuigen worden veroorzaakt. Dat ziet er zo uit:
Welke instellingen en materialen heb je nodig?
Nu je de techniek kent kunnen we het meteen even hebben over de instellingen en materialen die nodig zijn voor lange sluitertijdfotografie
Sluitertijd Om lange sluitertijdfoto’s te maken is het van belang dat je op de camera zelf de sluitertijden kunt bepalen. En het wordt met name interessant als je de zogenaamde ‘bulb’-stand kunt gebruiken. De meeste camera’s kunnen een sluitertijd instellen tot 30” (30 seconden), daarna krijg je de bulb-stand. Dat betekent dat je zelf de ontspanknop ingedrukt moet houden zolang de belichting duurt. Gelukkig kan dat met een afstandsbediening.
Manuele Modus Als je lange sluitertijdfoto’s maakt, zorg er voor dat je in de M-stand fotografeert. Op die manier heb je zelf de volledige controle over de (belichtings)instellingen van je camera, zoals
diafragma en sluitertijd. Fotografeer je in de Automaatstand (groen) of de Programmastand (P), dan is de kans erg groot dat je niet meer krijg dan donkere of zelfs zwarte foto’s.
Statief Een statief is echt onmisbaar bij lange sluitertijdfotografie. Geen enkele lange sluitertijdfoto kun je uit de hand maken. Heb je geen statief, maak dan gebruik van een oppervlak waar je de camera op plaatst. Zorg dat de camera dan absoluut niet verschuift, want dat resulteert in onscherpe beelden!
Afstandsbediening Een ander onmisbaar accessoire is een afstandsbediening. Via infrarood of via een kabeltje. Hiermee kun je de ontspanknop bedienen zonder de camera aan te raken. Onmisbaar wanneer je in de bulb-stand fotografeert, want op een goede afstandsbediening kun je de ontspanknop vergrendelen. Soms is het zelfs mogelijk om een timer te zien, zodat je weet hoelang de sluiter openstaat.
Neutral Density filters Het onderdeel waar ik in de intro al over schreef. Ik had al wel wat spullen, waaronder een 3 stops gradueel Neutral Density (ND) voorzetfilter. Die plaats je in een houder met schroefdraad voor op de lens. Daarnaast had ik ook een 3 stops schroeffilter, die kun je gewoon op de lens schroeven. Maar de grootste openbaring was voor mij wel deze: een 9 stops schroeffilter. Dit soort filters wordt ook wel een ‘Big Stopper’ genoemd, omdat het zoveel licht tegenhoudt. Je kunt er dan ook bijna niet doorheen kijken. Deze bovenstaande zaken gecombineerd en toegepast resulteert in bijvoorbeeld deze foto: