16 Korte handige tips voor herfstfotografie

Herfstfotografie

Je kunt er maar op voorbereid zijn. Hoewel het er op dit moment buiten nog fris en groen uitziet, laat de herfst echt niet lang meer op zich wachten. En als de herfst daadwerkelijk in ons land gearriveerd is zie je onvermijdelijk veel mensen met hun camera in de weer om de herfstpracht vast te leggen. Maar wees eens eerlijk: het is ook niet moeilijk om foto’s te maken van alle bladerpracht in het najaar. Wat wel moeilijk is: een zodanig interessante foto maken dat die ook nog opvalt tussen alle andere herfstfotografie.

Daarom geef ik je in dit artikel een heel aantal korte tips waarmee jij je voordeel kunt doen als het zover is en je met de camera in de hand de bossen intrekt om de machtige kleurenvariatie die de herfst biedt te fotograferen.

Een origineel concept

Herfstfotografie kan best wel gauw cliché zijn zonder iets nieuws, iets bijzonders in beeld. Probeer daarom iets in beeld te brengen waardoor het net wat anders wordt dan de gemiddelde landschapsfoto. Ken je locatie en mix die met andere activiteiten.

Gebruik de herfstkleuren op een andere manier

In plaats van weer een (panoramisch) landschap kun je de kleuren ook gebruiken als achtergrond. Of als voorgrond. Of zelfs in de kleding van je model om maar iets te noemen.

Maak gebruik van het histogram

Check de belichting. De volle kleuren in dit seizoen, in het bijzonder de roodtinten, raken vrij snel overbelicht. Zorg er voor dat de linker- maar vooral de rechterkant (de lichte delen) niet geraakt wordt. Zet de overbelichtingswaarschuwing op het LCD van je camera aan en hou de ‘blinkies’ in de gaten.

Overdrijf niet

Hou het een beetje smaakvol in de nabewerking. Heel gemakkelijk worden foto’s met toch al verzadigde kleuren veel te ver doorgetrokken. Hou het natuurlijk, het gaat maar al te gemakkelijk te ver. En te verzadigd beeld ziet er niet meer natuurlijk uit en dat wil je graag voorkomen. Goed licht op prachtige kleuren doet wonderen, dat hoef je niet te overdrijven in Lightroom, Photoshop of wat dan ook.

Gebruik de witbalans

Het licht wat gereflecteerd wordt door de kleurige bladeren zet maar al te gemakkelijk je automatische witbalans op het verkeerde been. Wanneer je in RAW fotografeert kun je de witbalans uiteraard later nog aanpassen, maar het is erg fijn als de herfstfoto’s er in de camera ook al mooi warm uit zien. Zelf zet ik de witbalans heel vaak op Bewolkt. Dat geeft die mooie warme herfsttinten. Doe je dat niet, dan valt het meestal veel te blauw uit.

Ga voor het gouden uur

Verschillende tijden van de dag hebben elk hun eigen uitwerking op de kleurige bladeren. Maar de mooiste effecten en lichtval heb je toch in de gouden uurtjes van de dag. Net na zonsopkomst en net voor zonsondergang, waarbij de ochtend mijn voorkeur heeft vanwege de frisse atmosfeer. De lucht belicht dan je onderwerp en het landschap met een fraaie zachte gouden gloed. Dit moment van de dag bespaart je het harde licht wat je tegenkomt wanneer de zon hoger aan de horizon staat. Kun je dat niet voorkomen, maak dan vooral gebruik van een polarisatiefilter.

Een bewolkte dag is geen probleem

Hoewel veel mensen van een zonnetje houden hoeft een bewolkte of zelfs mistige dag geen probleem te zijn om te fotograferen. Zulke dagen geven juist een stemmige en mystieke sfeer aan het herfstlandschap. Sterker nog, ik denk zelfs dat zulke dagen meer kansen bieden voor interessante herfstfotografie!

Water geeft mogelijkheden

In de buurt van water vind je eindeloze mogelijkheden om de herfst te fotograferen. De begroeiing in diverse kleurtinten, prachtige reflecties (zeker in de ochtend wanneer het vaak windstil is), of juist rustig kabbelend water. Zoek wel iets passend wat als voorgrond kan dienen om wat diepte in je beeld te krijgen.

Vergeet het statief niet

Het wel of niet gebruiken van een statief is veelal een persoonlijke voorkeur. De één doet het altijd, de ander liever nooit. Maar toch. In de herfst kan het voor de camera vrij donker zijn, zeker op bewolkte of mistige dagen. En omdat je bij landschappen vrijwel altijd werkt met een vrij gesloten diafragma (bijvoorbeeld f/8 – f/11) en een lage ISO zal de sluitertijd dan al snel zo lang worden dat een statief onmisbaar is. Daarnaast geeft het je ook een stuk rust. Weersta de haast en neem de tijd voor het maken van de foto.

Maak gebruik van social media

De herfst treedt niet overal even snel en gelijkmatig in. Heb je de mogelijkheid en de vrijheid om je bezoek in de tijd te plannen dan is het zinvol om social media als Facebook of Instagram te gebruiken om te connecten met mensen die het gebied waar je naar toe wilt kennen. Zo vraag ik weleens hoe de omstandigheden zijn in het Leuvenumse bos. Een prachtige (herfst)locatie, maar voor mij te ver weg om geregeld even te gaan kijken.

Werk samen met de zon

Het is niet altijd te voorkomen dat je ergens op locatie bent terwijl de zon hoog aan de hemel staat. Maak daar dan gebruik van! Fotografeer bomen met hun volle bladerpracht in het tegenlicht. De randen van de bladeren lichten dan prachtig op tegen de blauwe lucht. Heb je de zon ook in beeld, positioneer jezelf dan zodanig dat de zon achter de bladeren verdwijnt. Zo heb je minder snel last van lensflare. En als je het diafragma ver dicht doet (f/16 of meer) dan krijg je al snel het bekende starburst effect. Zonder filter!

Ga niet in het weekend

In de weekenden zijn bekende locaties drukker dan op andere dagen. Dat klinkt als een open deur, maar als ik kijk hoe het verschil is in een gebied als de Biesbosch, dan vergaat de lol van het landschap fotograferen wel. Overal lopen mensen. En dat is hun goed recht, maar wel lastig als je die liever niet in beeld wilt hebben.

Check de locatie vooraf

Tegenwoordig kun je jezelf vooraf via internet al goed oriënteren. Bekijk het gebied eens via de satelliet weergave op Google Maps. Check waar de grote parkeerplaatsen zijn (bij de bekende gebieden). Daar is het in het algemeen het drukst. Via de fotofunctie op Google Maps krijg je al snel een beeld van de fotografische mogelijkheden in het gebied.

Let op het weer

Bas Meelker zei het ooit tegen me: ik ben net zo goed een weerman dan dat ik fotograaf ben. En daar heeft hij een punt. Want het weer speelt een grote rol in het eindresultaat. Een heldere zonnige dag geeft de minste kansen. Buien en stormachtig weer des te meer. Machtige wolkenluchten, regen bogen en veel afwisseling zijn dan je deel. Het is wat riskanter, maar geeft meer kansen.

Zeker de zonsopkomst

En dan bedoel ik dat eigenlijk niet eens voor het daaropvolgende gouden uurtje, maar veel meer voor de rust en verlatenheid. Het geeft je absoluut een mentale verrijking. Daarnaast is dit een handige tip wanneer je toch in het weekend op een wat drukkere plaats wilt fotograferen: kies dan zeker voor de zonsopkomst. Dan heb je veelal het rijk alleen, want de meeste mensen houden niet van vroeg opstaan. Een enkele fotograaf daargelaten. ;-)

Verander het perspectief

Let maar eens op: vaak fotografeer je uit gewoonte vanaf eenzelfde standpunt. Waardoor al je foto’s eenzelfde perspectief hebben. Doe dat eens anders. Fotografeer van een laag standpunt. Vaak neem ik enkele vuilniszakken mee zodat ik kan liggen op de grond. Speciaal wanneer er ook nog ochtenddauw is. Dat geeft je al snel een visueel aantrekkelijke voorgrond. Kortom: doe eens dingen die je normaal anders doet! Nou, dit waren een heleboel vrij korte tips. De ene zal bruikbaarder voor je zijn dan de ander. Maar doe er je voordeel mee. Wil je nog meer weten over herfstfotografie? Lees dan ook eens de volgende artikelen: Hoe maak je de beste herfstfoto (deel 1)Hoe maak je de beste herfstfoto (deel 2)Herfstpracht vastleggen - vergeet het niet!Herfstfotografietip - close-up met de macrolens Licht is belangrijker dan de locatie Herfstfotografie!